maandag 24 november 2014

ICT en projectmatig werken

De huidige tweedejaars studenten zijn bezig met het ontwerpen en uitvoeren van een project op hun stageschool. Het overzicht dat zij gebruiken voor hun ontwerp is onderstaande Prezi, waarin de fasen van een project in een mindmap zijn weergegeven:



Het is een beoordelingscriterium dat leerlingen binnen het project met ICT aan de slag gaan in tenminste één fase van het project, bijvoorbeeld in de onderzoeksfase of als verwerking in het eindproduct. Natuurlijk is het mogelijk om alle fasen van het project met ICT te verrijken, dus om studenten te helpen heb ik de mindmap aangevuld met mogelijke ICT tools die je kunt gebruiken per fase:



Hoewel ik er van overtuigd ben dat bovenstaand overzicht verre van compleet is, hoop ik dat het aantoont hoe divers de mogelijkheden zijn en dat je uitstekend kunt differentiëren met behulp van ICT. Ik ben heel benieuwd hoe studenten uiteindelijk de leerlingen aan de slag zetten...

vrijdag 21 november 2014

Wiki Wars

Het gebeurt niet vaak dat studenten op vrijdagmiddag om 15.30 uur nog ontzettend enthousiast zijn om les te krijgen, maar vanmiddag heb ik zeer gedreven studenten die staan te popelen om aan de slag te gaan. Ze gaan voor de eerste keer in hun leven Wiki Wars spelen!



Het spel
Wiki Wars is een eenvoudig spel waarbij twee deelnemers strijden op Wikipedia.nl. Er gelden de volgende regels:
  • Iedere speler gebruikt een laptop/computer/tablet.
  • Beide spelers starten op dezelfde willekeurige wikipediapagina. (de optie "Willekeurige pagina" zit letterlijk in het menu van Wikipedia...)
  • De scheidsrechter bepaalt de willekeurige eindpagina.
  • Je mag alleen klikken op linken in de artikelen. 
  • Je mag alleen gebruik maken van de Vorige-knop als je op een pagina komt zonder linken. 
  • Je mag zoeken op de pagina (CTRL + F). 
  • Wie als eerst de eindpagina bereikt, wint de ronde!
  • Een wedstrijd bestaat uit best-out-of-three, dus minimaal twee en maximaal drie rondes. 
Om zeker te weten dat alle studenten het spel begrijpen, oefenen we het klassikaal. Ik zet een willekeurige wikipediapagina op het digibord (over ene Hugo...) en alle studenten surfen naar dezelfde wikipediapagina. Als ze allemaal klaar zitten, noem ik de eindpagina: Nelson Mandela.

Meteen wordt er druk geklikt en is het muisstil in het lokaal, totdat één van de studenten na 30 seconden roept: "JA!" Verbazing klinkt er bij de andere studenten: "Hoe heb je dat zo snel gedaan?" Door de Vorige-knop ingedrukt te houden, kan ze laten zien op welke pagina's ze heeft geklikt.
Iedereen begrijpt wat de bedoeling is. Het is tijd om het toernooi te starten...

Het toernooi
In de digibordsoftware van Prowise heb ik een wedstrijdschema klaargezet. Via de tool van de Sinterklaas-surprise-assistent kan ik willekeurig deelnemers aan elkaar koppelen. Zodra de duo's klaar zitten, geef ik hen de willekeurige eindpagina: origami of Brussel of Coca Cola of ... (Ik heb een lijst met 45 mogelijke eindpagina's, dus ik hoef ze niet ter plekke te verzinnen. Ik heb ze vooraf uiteraard even gecontroleerd...)

Terwijl het ene duo snel klaar is, is het andere duo lang bezig met één ronde. In een mum van tijd lopen alle wedstrijden dus door elkaar heen. Maar dat maakt niemand uit zolang het schema op het digibord maar up-to-date blijft. Ik vlieg als scheidsrechter door het lokaal om alles in de gaten te houden. 

De strijd is gestreden
Na een uur zijn bijna alle wedstrijden gespeeld en is het tijd voor de finale. Jako wint met 2-0 van Jorinde; hij was het eerst bij de pagina over doodshoofdaapjes. De hoofdprijs is een chocolade pakket. De strijd is gestreden, het is (bijna) weekend. Terwijl de studenten hun tassen pakken en hun jassen aantrekken, praten ze over gebruikte strategieën, moeilijke eindpagina's en vreemde pagina's die ze zijn tegengekomen. Als ze bijna het lokaal uit zijn, roept één student ineens: "Dit ga ik volgende week met mijn stageklas doen!"

zaterdag 1 november 2014

De Ice Bucket Challenge… Is dat nou mediawijsheid?

De studenten kijken naar het digibord waarop drie foto’s staan. Voor hen ligt een uitgeprint exemplaar van het Mediawijsheid Competentiemodel. Kort licht ik de foto’s toe op het digibord:
  • De Ice Bucket Challenge (geldinzameling voor ALS)
  • De iCloud hack (verspreiding naaktfoto’s van bekende actrices)
  • Popcorn Time (gemakkelijk illegaal films downloaden)
Ze herkennen de casussen direct. ‘Overleg in tweetallen,’ geef ik aan. ‘Op welke manier hebben deze casussen nu te maken met mediawijsheid?’ Enigszins onzeker kijken de studenten van het digibord naar het Mediawijsheid Competentiemodel en terug. Al snel beginnen ze te wijzen en met elkaar te praten. Na drie minuten start ik de plenaire bespreking: ‘Die Ice Bucket Challenge… Is dat nou mediawijsheid?’


Studenten leggen uit dat ze meerdere competenties herkennen in deze specifieke casus, namelijk
  • Participeren in sociale media (de video’s worden verspreid via Facebook)
  • Content creëren (deelnemers maken immers hun eigen video)
  • Inzicht hebben in de medialisering van de samenleving (het is een nieuw mediafenomeen)
  • Doelen realiseren met media (bekendheid generen over en geld inzamelen voor ALS)
Ik ben zeer tevreden over hun bevindingen; het is hun eerste les mediawijsheid en tien minuten geleden had geen van deze studenten ooit gehoord over het Mediawijsheid Competentiemodel.

De minor
Dit studiejaar verzorg ik voor de tweede maal het onderdeel Mediawijsheid binnen de minor Wereldvakken. Alle vierdejaarsstudenten binnen de Hogeschool Utrecht (HU) zijn verplicht om een minor te volgen en zij kunnen kiezen uit meer dan 100 verschillende minors, variërend van sportjournalistiek tot globalising business. Dit jaar volgen twintig pabo-studenten de minor Wereldvakken.

Het onderdeel Mediawijsheid is een eenheid van vijf studiepunten binnen de minor Wereldvakken met een eigen toetsing en inhoud. Nadat ik dit onderdeel heb overgenomen van één van mijn collega’s, heb ik de inhoud radicaal veranderd, voornamelijk vanwege het Mediawijsheid Competentiemodel. Maar hoe pas ik dit model dan toe in mijn lessen?

Het Mediawijsheid Competentiemodel
Het Mediawijsheid Competentiemodel geeft een concrete invulling aan het begrip ‘mediawijsheid’ en geeft daarbij een specifieke uitwerking voor pabo-studenten. Per competentie dienen studenten zichzelf te meten aan het begin van de minor en daaruit volgt een persoonlijke leervraag waaraan ze tijdens de minor willen werken. Aan het eind maken studenten een nieuwe meting en evalueren ze hoe hun leerproces is geweest.

Het onderwerp mediawijsheid is altijd al onderdeel geweest van mijn lesinhouden. Voordat het Mediawijsheid Competentiemodel was gepubliceerd, hanteerde ik een alternatieve indeling, namelijk: mediapedagogiek, mediaontwikkeling, mediaopvoeding en mediaproducties. Deze begrippen zijn nog steeds relevant en behandel ik uitgebreid in de minor, maar het zijn, net als het begrip ‘mediawijsheid’ zelf, een soort containerbegrippen geworden. Het fijne van het Mediawijsheid Competentiemodel is dat het de mogelijkheid biedt om jezelf te ontwikkelen. En dat is precies wat ik als hogeschooldocent beoog en wat ik van mijn studenten verwacht!

Studentgestuurd onderwijs
Op dit moment is de minor halverwege. Dat is altijd een spannend punt. Gaat het studenten lukken om bij te blijven en tijdig de minor af te ronden? Of bouwen ze langzaamaan een achterstand op en moeten ze in januari nog flink aan de bak?

Voorlopig zijn de reacties van de studenten over het onderdeel mediawijsheid zeer positief en vind ik dat de groep gemotiveerd is. Studenten zijn voor hun persoonlijke leervraag zeer divers aan de slag, bijvoorbeeld door het maken van een eigen app, het volgen van de opleiding tot mediarecensent of het ontwerpen/uitvoeren van een filmproject met meerdere bovenbouwklassen. Het mooie is dat iedere student zijn persoonlijke leervraag kan terugkoppelen aan het Mediawijsheid Competentiemodel en daar dus bewust eigen keuzes maakt. Ik vind dat een vierdejaarsstudent dat zou moeten kunnen, maar ik vind tegelijkertijd ook dat ik als docent studenten die gelegenheid moet geven.

Literatuur

Het boek Lessen in Mediawijsheid van Jan de Bas uit 2011 is verplichte literatuur voor de studenten en loopt als rode draad door de lessen heen. Hoewel dit boek is gepubliceerd vóór het Mediawijsheid Competentiemodel, bevat het veel relevante achtergrondinformatie, modellen en concrete lessuggesties voor het basisonderwijs. Daarmee is het een waardevol studieboek, maar zeker niet het enige.

Overige literatuur waarmee studenten in aanraking komen is onder andere:
Daarnaast hanteer ik veel relevante websites zoals Mediasmarties.nl, Mediaopvoeding.nl en Mijnkindonline.nl. Er zijn zoveel bronnen om uit te putten. Dat is enerzijds een rijkdom, maar het kan ook heel versnipperd overkomen voor studenten. Het definitieve studieboek met betrekking tot mediawijsheid ben ik helaas nog niet tegengekomen. Daar ligt wellicht nog een mooie kans voor een educatieve uitgever! Ik zou in elk geval daar graag aan willen meewerken!

PS. Dit blogartikel is eerder verschenen op www.mediawijzer.net