woensdag 27 mei 2015

Lijn mediawijsheid (0 t/m 18 jaar)

In mijn persoonlijke onderzoek naar mediawijsheid kwam ik uit bij de recent gepubliceerde lijn Mediawijsheid door Stichting Cubiss. Hierover heb ik in april Mirjan Albers geïnterviewd. Hieronder staan mijn eigen bevindingen over de betreffende documenten.

Aanleiding van de lijn Mediawijsheid
Media zijn overal en de impact hiervan wordt steeds groter. Wat moet je weten als professional? Wat betekenen media voor de allerkleinsten? Welke tools geef je de jeugd mee om grip te krijgen op de media? Er zijn veel vragen over hoe je slim met media om kunt gaan. Hoe eerder kinderen leren mediawijs te zijn, des te beter. Om deze reden is een doorgaande lijn mediawijsheid ontwikkeld, vanuit het BNB-project Taal & Media voor jeugd en jongeren.
Dit document van tien pagina's richt zich op iedereen die met jonge kinderen (0-6 jaar) werkt. Het is vooral een hulpmiddel voor directie, managers van kinderopvangorganisaties én de pedagogisch medewerkers om media een plaats te geven binnen het pedagogisch beleid.

Aan de ene kant geeft de publicatie een introductie op het onderwerp mediawijsheid in het algemeen, maar het schetst tegelijkertijd een compleet beeld van mediaopvoeding in het bijzonder. Onder mediaopvoeding verstaat de publicatie "alle inspanningen van ouders en kinderopvang (opvoeders) om het kind te begeleiden zelfstandig en wijs om te kunnen gaan met digitale media." Daarmee zijn dus ook ouders een interessante doelgroep voor deze publicatie.

Op een logische en heldere manier wordt actueel onderzoek weergegeven, onder andere vanuit Iene Miene Media en Mijn Kind Online. De publicatie gaat in op de "normale" mediaontwikkeling van kinderen, zoals deze uitgewerkt staat bij Mediasmarties.nl en geeft veel concrete praktische tips om direct mee aan de slag te gaan. Al met al een heel mooi overzicht!


Eigenwijs...? Mediawijs...!
De tweede publicatie richt zich vooral op leerkrachten en mediacoaches om aan de slag te gaan met kinderen in de basisschoolleeftijd (6-12 jaar). Eerst wordt uitgebreid het Mediawijsheid Competentiemodel toegelicht op een heel duidelijke manier.

Daarna geeft deze publicatie een concreet stappenplan:
  1. MediaMatching Game
  2. Mediawijsheidcirkel
  3. Visie op het gebied van mediawijsheid
Het stappenplan begint bij het kennismaken met het begrip mediawijsheid. Hiervoor is het fysieke bordspel MediaMatching Game nodig (deze is apart leverbaar via www.cultuurclickgroningen.nl en kost € 45). Dit bordspel komt uit 2011 en is daarmee vóór het Mediawijsheid Competentiemodel ontwikkeld. Misschien zou het bordspel van Slimmetmedia.nl nu meer geschikt zijn. Dit spel sluit naadloos aan bij het Mediawijsheid Competentiemodel. Bovendien hebben mediacoaches Karin Sieders en Yola Hopmans dit spel eens met mijn minor studenten gespeeld en dit deden zij voortreffelijk (zie een vorig blogartikel)!

Deze tweede publicatie vind ik minder sterk dan de eerste. Niet alleen omdat het bordspel MediaMatching Game nog extra nodig is (en inmiddels dus wat achterhaald is...), maar ik vind het ook jammer dat naast het Mediawijsheid Competentiemodel óók de mediawijsheidcirkel aan bod komt. Die modellen zitten elkaar een beetje in de weg. Twee verschillende modellen maakt het er in elk geval niet duidelijker op.

De bijlages zijn wel weer heel sterk, met een mooie verzameling van diverse (online) middelen om direct mee op school aan de slag te gaan. Ook de koppeling naar de kerndoelen is erg waardevol!



Levenswijs Mediawijs!
De derde publicatie focust op het voortgezet onderwijs (12-18 jaar). Binnen het Voortgezet Onderwijs speelt continu de vraag welke kennis en vaardigheden van belang zijn om leerlingen voor te bereiden op een plek in de snel veranderende maatschappij om hen heen.

Eerst worden verschillende generaties besproken, zoals Generatie X, Y en Z. Gelukkig is de beschrijving genuanceerd op basis van onderzoek door Paul Kirschner en Amber Walraven. Immers, er is nogal wat kritiek op al deze zogenaamde digital natives, dus het is goed om hierover voorzichtig uitspraken te doen.

Daarna wordt mediawijsheid gekoppeld aan 21st century skills (als onderdeel van ICT-geletterdheid). Deze skills worden kort toegelicht en wederom wordt het Mediawijsheid Competentiemodel toegelicht, dit keer door mijn eigen kennisclip over dit model (altijd leuk!). De publicatie eindigt met concreet lesmateriaal om met jongeren aandacht te besteden aan pestgedrag, namelijk het project de Roddelkrant.

Deze derde publicatie is de kortste van de drie en had naar mijn idee best wat uitgebreider mogen zijn. Volgens mij zijn er meer mogelijkheden in het VO om concreet mee aan de slag te gaan. Vooral op het gebied van zelf media produceren zijn er met jongeren natuurlijk talloze mogelijkheden, denk alleen maar aan alle internetmemes! Daarnaast is er volgens mij nog ruimte voor onderwerpen zoals auteursrechten, de kijkwijzer en meer achtergrondinformatie over (de populariteit van) diverse sociale media. Maar goed, ik ben zeker geen VO expert!


Conclusie
Waar de lijn Mediawijsheid van Stichting Cubiss heel knap in slaagt, is het combineren van veel relevante bronnen en deze samen te voegen tot een behapbaar logisch geheel. Het lukt de publicaties om zowel diepgaande theoretische verdieping te bieden als heel concrete praktische tips. Helaas zijn niet alle bronnen meer actueel, maar volgens mij is dat bij dit onderwerp ook bijna onmogelijk... Het lijkt me verstandig dat de publicaties minimaal jaarlijks even worden geüpdate.

Ik moet zeggen dat de publicaties er schitterend uit zien, wat de leesbaarheid zeker ten goede komt! De publicaties zijn prima onafhankelijk van elkaar te lezen, maar samen vormen ze een uitstekend uitgangspunt voor een ieder die zich wil verdiepen in mediawijsheid. Sterker nog, wat mij betreft zijn de publicaties een aanrader voor iedereen!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten