Een educatief wondermiddel
De onderwijskundige modellen van blended learning zijn ontzettend interessant en bieden kans voor rijk gepersonaliseerd onderwijs (zie ook mijn vorige blogpost hierover). Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat de meeste leerlingen een totaal andere wijze van onderwijs (lees: traditioneel) gewend zijn. Als je denkt dat je leerlingen zomaar in een blended leeromgeving kunt droppen en vervolgens verwacht dat ze uitmuntend zullen presteren is behoorlijk naïef.
Noch blended learning, noch leerling eigenaarschap is een educatief wondermiddel. Wanneer je kinderen los laat, zullen ze zich op een heel diverse manier gaan gedragen. Zo zijn er leerlingen die als een speer door de leerstof heen zullen gaan. Andere leerlingen voelen zich comfortabel met datgene wat ze al kunnen/doen. En er zijn kinderen die er eigenlijk niets mee te maken willen hebben en liever de traditionele leerkracht terug willen. De vraag is dus hoe je al deze verschillende leerlingen het beste kunt begeleiden om te gedijen in een blended leeromgeving.
Train je leerlingen
Hoe kun je leerlingen heel bewust trainen om eigenaarschap over hun leerproces te nemen? Het gaat om het creëren van routines die leerlingen herhaaldelijk oefenen waardoor leerlingen leren om hun leren in eigen hand te nemen. Het gaat in feite om het bouwen van een cultuur in de school. Dat is niet intuïtief, maar aangeleerd gedrag.
Eén van hulpmiddelen hierbij is de zogenaamde Wat doe je als je vastzit-les. Leerlingen doorlopen deze les en passen bewust strategieën toe om hun problemen op te lossen. Vervolgens resulteert deze les in een soort checklist die de leerlingen in het vervolg kunnen gebruiken als ze vastzitten. Met welk probleem dan ook... Gedurende het jaar kunnen leerlingen deze checklist aanpassen en verbeteren.
Een ander hulpmiddel is om gedurende de eerste weken van het jaar het gesprek aan te gaan met de leerlingen en te focussen op hun leerstrategieën en hen te laten verwoorden hoe ze dingen willen aanpakken. Het helpt leerlingen om bewust te worden van wat ze prettig vinden en hoe ze het beste leren. Maar het is een proces en veel leerlingen zullen het zeker moeilijk vinden. Met voldoende (wekelijkse) begeleiding kunnen alle kinderen dit wel aanleren.
Een derde hulpmiddel is het inbouwen van groepstijd. Dit is een korte periode waarin kinderen kunnen reflecteren en met elkaar kunnen praten over wat ze aan het doen zijn. Dit is belangrijk voor hen, omdat ze een stap naar achteren kunnen zetten en alle informatie kunnen verwerken.
Praktijkvoorbeeld
Alex Hernandez geeft een treffend voorbeeld: Tijdens een middag vroeg hij een willekeurige leerling hoe hij het vond om volgens blended learning te leren. De leerling gaf aan dat hij op eerdere scholen een speciale leerling was met een eigen speciale route. Maar op deze school was het de eerste keer dat hij zich niet anders voelde dan anderen.
Door blended learning ver door te voeren, creëer je automatisch passend onderwijs. Het helpt niet alleen de leerling die zich afgeremd voelt, maar elke leerling!
Door blended learning ver door te voeren, creëer je automatisch passend onderwijs. Het helpt niet alleen de leerling die zich afgeremd voelt, maar elke leerling!
Sociaal-emotionele vaardigheden
Behalve cognitieve vaardigheden traint een rijke blended leeromgeving ook een heleboel sociaal-emotionele vaardigheden, zoals vastberadenheid, doorzettingsvermogen en intrinsieke motivatie. Greenberg en Horn geven de volgende interessante literatuur over dit onderwerp:
Op het eerste gebied heeft blended learning misschien niet zoveel te maken met het ontwikkelen van sociaal-emotionele vaardigheden (het systeem is immers bedacht voor het overbrengen van content), maar het is wel een belangrijk neveneffect dat ontstaat. Als leerkracht heb je ineens meer tijd om diepe relaties met leerlingen op te bouwen en hen op maat te begeleiden.
Draai het proces ook eens om: in een traditioneel systeem ga je als leerling sowieso naar een volgend hoofdstuk, onderwerp of klas, ook al beheers je niet alle stof. Waarom zou je dan een proactieve houding tonen of je echt gemotiveerd verdiepen in een onderwerp?
De ervaring van de drie good practice scholen is vooral dat leerlingen heel goed in staat zijn om eigenaarschap te nemen over hun leerproces en intrinsiek gemotiveerd zijn om hun eigen doelen te behalen. Is dat eigenlijk niet waar leren leren om draait?
Conclusie
Deze laatste video's van week 2 waren vooral doorspekt met vele praktijkvoorbeelden, maar geven nauwelijks een theoretische onderbouwing of gestructureerde aanpak van hoe je leerlingen voorbereid op blended learning. Het zijn vooral mooie en aansprekende voorbeelden en tegelijkertijd geven ze concrete handvatten om mee aan de slag te gaan.
Ik vond het interessant om te zien hoe leerlingen tijd en begeleiding nodig hebben om te kunnen leren leren. Het is iets waar ik ook af en toe zelf als docent mee worstel: studenten zijn al zo lang gewend aan een bepaald onderwijssysteem. Alles was uitgedacht en voorgekauwd, maar nu is het tijd om zelf sturing te geven aan wat je wil leren. Een hele uitdaging!
Behalve cognitieve vaardigheden traint een rijke blended leeromgeving ook een heleboel sociaal-emotionele vaardigheden, zoals vastberadenheid, doorzettingsvermogen en intrinsieke motivatie. Greenberg en Horn geven de volgende interessante literatuur over dit onderwerp:
Op het eerste gebied heeft blended learning misschien niet zoveel te maken met het ontwikkelen van sociaal-emotionele vaardigheden (het systeem is immers bedacht voor het overbrengen van content), maar het is wel een belangrijk neveneffect dat ontstaat. Als leerkracht heb je ineens meer tijd om diepe relaties met leerlingen op te bouwen en hen op maat te begeleiden.
Draai het proces ook eens om: in een traditioneel systeem ga je als leerling sowieso naar een volgend hoofdstuk, onderwerp of klas, ook al beheers je niet alle stof. Waarom zou je dan een proactieve houding tonen of je echt gemotiveerd verdiepen in een onderwerp?
De ervaring van de drie good practice scholen is vooral dat leerlingen heel goed in staat zijn om eigenaarschap te nemen over hun leerproces en intrinsiek gemotiveerd zijn om hun eigen doelen te behalen. Is dat eigenlijk niet waar leren leren om draait?
Conclusie
Deze laatste video's van week 2 waren vooral doorspekt met vele praktijkvoorbeelden, maar geven nauwelijks een theoretische onderbouwing of gestructureerde aanpak van hoe je leerlingen voorbereid op blended learning. Het zijn vooral mooie en aansprekende voorbeelden en tegelijkertijd geven ze concrete handvatten om mee aan de slag te gaan.
Ik vond het interessant om te zien hoe leerlingen tijd en begeleiding nodig hebben om te kunnen leren leren. Het is iets waar ik ook af en toe zelf als docent mee worstel: studenten zijn al zo lang gewend aan een bepaald onderwijssysteem. Alles was uitgedacht en voorgekauwd, maar nu is het tijd om zelf sturing te geven aan wat je wil leren. Een hele uitdaging!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten