zaterdag 10 oktober 2015

Kickoff Codeweek 2015

Vandaag was in het Science Center NEMO in Amsterdam de officiële kickoff van Codeweek 2015. Het was een fijn weerzien van vele mensen en volgens mij een goede start van de Codeweek. Echter, na een ijzersterk begin met een duidelijke focus op het onderwijs, eindigde de kickoff met een behoorlijke reclamezuil voor sponsorende bedrijven en hun individuele initiatieven. Niet iedereen was daar even gecharmeerd van... Hieronder staan mijn bevindingen van de dag.


Kickoff Codeweek
Van 10.00 tot 12.00 uur waren er diverse sprekers. Dagvoorzitter Tineke Netelenbos sprak alles vlekkeloos aan elkaar. Netelenbos gaf aan dat er ruim 8000 evenementen in heel Europa plaatsvinden tijdens deze Codeweek. Het doel is volgens haar vooral om kinderen te leren coderen, uitproberen, problemen op te lossen en creatief bezig te zijn.

Simone Walvisch - PO-Raad
Het verhaal van Simone begon met een YouTube video van een dreumes die denkt dat een tijdschrift een iPad is die niet werkt. Aan het eind van de video zit de dreumes in kwestie achter een iPad die wel naar behoren werkt...

Dit soort video's heb ik vaker zien langskomen in het debat rondom de noodzaak van programmeren in het onderwijs. Zelf vind ik het een zeer onhandige video om te gebruiken als illustratie. Ik heb zelf twee dreumesen gehad en zij hebben nooit de neiging gehad om op tijdschriften (of boeken) te pinchen of te zoomen. Zij leerden gewoon om de bladzijden om te slaan... Of in de video is het toevallig een dreumes die nog nooit van z'n leven een tijdschrift heeft gezien, terwijl hij wel dagelijks uren en uren met een tablet bezig is... Dat is een heel andere opvoedkwestie...

Als ik heel eerlijk ben geloof ik weinig van dreumesen die gefrustreerd een tijdschrift afdoen als inferieure technologie. Noch denk ik dat zij in staat zijn om een app op de iPad echt naar hun hand te zetten. Veel verder dan lukraak icoontjes aanraken lijkt het vaak niet te gaan. Maar goed, ik laat mij graag door wetenschappelijk onderzoek corrigeren op dit gebied!

Vervolgens stelde Simone dat we in het onderwijs de plicht hebben om aan te sluiten bij de verschillende leerstijlen van kinderen (die ze bijna digital natives noemde). Nog twee mythes die onder andere in het boek Jongens zijn slimmer dan meisjes van Pedro De Bruyckere en Casper Hulshof worden ontkracht... Goed, Simone moest even haar best doen om mij te overtuigen van haar standpunten. Maar dat heeft ze vervolgens wel gedaan!

Ze geeft aan dat programmeren niet is als het leren van een vreemde taal, maar meer te vergelijken is als het goed aanleren van je moedertaal. Je moet de taal niet alleen verwerven, maar ook kunnen beoordelen en verstrekken. Dit zijn veel bredere vaardigheden dan bijvoorbeeld bij Frans en Duits wordt behandeld. Daarnaast linkte zij het leren programmeren ook aan het mediawijs en digitaal geletterd maken van leerlingen. Een taak voor het onderwijs, zo stelt ook het recente advies van Onderwijs 2032.

Het advies van de PO-Raad is om geen apart vak van programmeren te maken, maar om vanuit visie op onderwijs te beginnen en het te integreren in het hele curriculum. Hoe scholen dat doen, is aan hen. Het is hun verantwoordelijkheid om keuzes te maken. Dat is nu eenmaal de vrijheid van het Nederlandse onderwijs.


Remco Pijpers - Kennisnet
Vandaag publiceert Kennisnet Computing-onderwijs in de praktijk (download) waarin helder wordt beschreven hoe het implementatieproces van verplicht programmeren vanaf de kleuters in Groot-Brittannië is verlopen. Het onderzoek stelt dat wij veel van de Britten kunnen leren, zoals we dat eigenlijk al eeuwen doen.

Remco begon met een vergelijking uit de 18e eeuw, waarin James Watt een patent aanvroeg op de stoommachine. Daarmee begon eigenlijk de industriële (r)evolutie. Niet dat Watt de daadwerkelijke uitvinder van de stoommachine was, die was namelijk al veel eerder bedacht. Echter, Watt was zo slim om het eerste concept kritisch door te lichten en te verbeteren. Een echte computational thinker!

Remco presenteerde enkele conclusies van de publicatie. Het doel van het Britse computing-onderwijs is om leerlingen te leren de wereld waarin zij leven naar hun hand te kunnen zetten. Dat doen zij al vanaf jonge leeftijd, vooral met zogenaamde unplugged activiteiten.

Volgens de publicatie kunnen we in Nederland vooral het volgende goed leren van de Britten:
  • Begin met het uitwerken van je visie;
  • Benut de Britse didactische ervaringen;
  • Zorg voor goede (bij)scholing van leerkrachten;
  • Sluit aan bij buitenschoolse activiteiten.
Gelukkig doen we ook al heel veel goed in Nederland:
  • Er zijn veel jonge rolmodellen, zoals Jiami en Nick Jordan;
  • Er is een goede samenwerking met het bedrijfsleven;
  • Er zijn al ontzettend veel initiatieven in het onderwijs. Nu is het de taak van onder andere Kennisnet om deze te ondersteunen en deze groep groter te maken.
Een meer uitgebreide analyse van deze publicatie volgt binnenkort op mijn blog.



Petra Fisser - SLO
Op dit moment is programmeren slechts een onderdeel van het keuzevak Informatica voor de bovenbouw van HAVO/VWO... SLO is druk bezig met het concreet uitwerken van de 21st century skills in concrete leerlijnen voor het onderwijs. Vanuit het leerplankader wordt zorgvuldig gekeken waar programmeren eigenlijk thuis hoort in het curriculum. Ze gaan daarbij uit van de overkoepelende term Digitale geletterdheid wat volgens hen bestaat uit:
  • ICT-(basis)vaardigheden;
  • Mediawijsheid;
  • Informatievaardigheden;
  • Computational thinking skills.
Dit maakt op dit moment nog geen structureel onderdeel uit van het curriculum. Bovendien voelt 2/3 van de leerkrachten zich niet bekwaam om hier aandacht aan te besteden... SLO is druk bezig om over een paar maanden een publicatie te lanceren waarin echt een concrete leerlijn is uitgewerkt, waardoor hopelijk scholen wel de integratie kunnen maken. Maar, zo geeft ook Petra aan, het vraagt ook een flinke dosis geduld om het allemaal te implementeren en realiseren.

Teun Meijer en Sandra Legters - FIER & OPONOA
Eén van de versnellingsaanvragen van Kennisnet is van FIER & OPONOA, waar Teun Meijer en Sandra Legters werken aan een uitgewerkte leerlijn programmeren voor het PO. Zij zien programmeren niet als taal, maar als materiaal om mee te kunnen bouwen.

In hun werk sluiten zij zo veel mogelijk aan bij SLO (zie hierboven). Daarbij willen ze tijdoverstijgend te werk gaan, dat wil zeggen, niet louter inzetten op de populaire kleuterrobot van deze maand. Het gaat om uitgewerkte principes met een langere houdbaarheidsdatum van twee jaar. En ze willen aansluiten bij alle praktijkervaringen die zij reeds hebben opgedaan de afgelopen jaren. Ze zetten in op vaardigheden als ruimtelijk inzicht, probleem oplossend vermogen en het kunnen begrijpen van de wereld.

De focus ligt op unplugged activiteiten. Deze liggen volgens hen dichtbij de belevingswereld van leerkrachten en daardoor kansrijker om daadwerkelijk gedaan te worden in de klas. In hun eerste concept gaan zij dan ook voornamelijk uit van computational thinking wat meer omhelst dan programmeren.

Een belangrijke didactiek die zij stimuleren is het laten debuggen door leerlingen (fouten opsporen en verbeteren). Hun eindrapport wordt in april 2016 opgeleverd en hanteert de volgende structuur:
  • Visie (meerwaarde van deze leerlijn);
  • Urgentiebesef duidelijk maken bij leerkrachten;
  • De leerlijn zelf (op basis van SLO);
  • Creëren van draagvlak (integratie in het curriculum);
  • Verschillende scholingsopties;
  • Wat kunnen bedrijven en uitgeverijen bieden?

Debat in de zaal aan de hand van stellingen
Een interessant programma-onderdeel was het debat in de zaal aan de hand van de volgende stellingen:
  • In 2032 is programmeren als vaardigheid voor kinderen net zo belangrijk als taal en rekenen.
  • Programmeren moet een verplicht deel in het curriculum van de Pabo zijn.
  • Via naschoolse activiteiten zijn kinderen het best te motiveren voor programmeren.
  • Zonder ouders lukt het nooit om kinderen aan het programmeren te krijgen.
Ik heb de discussies niet meegeschreven en ik zal hier ook niet proberen om ze in tekst na te bootsen. Wel kan ik zeggen dat het publiek graag discussieerde en dat er mooie diverse invalshoeken waren. Ik vond het fijn dat iedereen elkaar nuanceerde en er co-kenniscreatie plaatsvond.

Op de tweede stelling werd ik actief gevraagd mijn mening te geven. Blijkbaar was ik de enige Pabo-docent in de zaal (waar waren al mijn landelijke collega's?!). Ik gaf aan dat ik sec programmeren te smal vind, maar dat computational thinking zeker een verplicht onderdeel zou moeten zijn. Het gaat daarbij namelijk om een manier van denken, waarbij kinderen ook niet bang hoeven te zijn om fouten te maken. We willen dat kinderen een onderzoekende houding ontwikkelen en durven uit te proberen.

Nu, middels dit blog, wil ik hieraan toevoegen dat ik vind dat we als lerarenopleiding de verantwoordelijkheid hebben om voorop te lopen in de maatschappij. Wij moeten onze studenten inspireren en tonen wat mogelijk is. In de praktijk ervaren studenten vaak weerbarstigheid en stugheid (gelukkig niet altijd). Ik vind ook dat we als Pabo een plek moeten zijn voor nascholing en professionalisering van huidige leerkrachten. We hebben immers de gezamenlijke taak om kinderen op te laten groeien in een wereld die zij begrijpen en waarin zij kunnen participeren.



James van Thiel - Codestarter
Codestarter is een initiatief van Science Center NEMO en Platform Bèta Techniek (met sponsoring van Google) om kinderen kennis te laten maken met de 21st century skills. James geeft aan dat binnen vijf jaar maar liefst vijf miljard mensen wereldwijd online zullen zijn. 

Ze bekijken de noodzaak van programmeren vooral vanuit het bedrijfsperspectief. Ze vinden dat meisjes en achterstandsgroepen de kans moeten krijgen om met programmeren in aanraking te komen. Vandaag is hun website online gekomen: www.codestarter.nl Het grappige van deze website is dat je 'm kunt hacken. Maar dat is natuurlijk niet veel meer dan een gimmick...

Ronilla Snellen - CodePact
Vanuit Stichting CodeUur is Ronilla doorgerold naar aanjager van het CodePact. Een initiatief waaraan steeds meer bedrijven zich verbinden. Het gaat om vrijwilligers die kinderen willen leren programmeren (maar er zit natuurlijk wel enig commercieel belang achter...).

Ronilla presenteerde een flink aantal partners, zoals Bomberbot, ECP, gemeente Amsterdam. Google, IBM Nederland, Like to Share, Malmberg, NL ICT, Q42, Randstad, CodeUur, VHTO en Microsoft. De laatste overhandigde ter plekke zelfs een cheque ter waarde van $100.000. (Zoals Youp van 't Hek ooit uitlegde: dit soort cheques zijn altijd heel groot, anders geloven mensen niet dat het om een groot bedrag gaat...)

Op het podium kwamen vervolgens zestien nieuwe partners (waaronder Bol.com, Jiami en Code Avengers) die hun handtekening onder het CodePact zetten. Een mooie commitment. Ronilla stelde duidelijk dat het bedrijfsleven graag faciliteert en investeert. Ze doet een nadrukkelijk oproep aan het onderwijs en de politiek om het nu verder op te pakken.

Conclusie
Al met al vond ik het een fijne start van de Codeweek. Met name het sterke begin vond ik erg inspirerend. Ik vond het mooi om zoveel onderwijsgedreven initiatieven te zien om computing-onderwijs op de kaart te krijgen. Wel vond ik het jammer dat de zaal voornamelijk gevuld was met mensen vanuit het bedrijfsleven. Echt veel onderwijsmensen waren niet aanwezig... Een gemiste kans!

Aansluitend op deze kickoff had ik op het dakterras van NEMO in kleine kring de kickoff van een eigen project: ScratchMatch. Om deze kickoff voldoende aandacht te geven, schrijf ik morgen een apart blogbericht daarvan!

Al mijn foto's van deze dag zijn beschikbaar via https://flic.kr/s/aHskn11UU4


Geen opmerkingen:

Een reactie posten