zondag 26 april 2015

Interview: Mirjan Albers

In het kader van mijn persoonlijke onderzoek naar wat mediawijsheid nu precies inhoudt, interview ik verschillende experts die zich met mediawijsheid bezighouden. Hieronder staat het interview met Mirjan Albers.



Wie ben je en waar houd je je op dit moment mee bezig?

Mijn naam is Mirjan Albers en ik houd me al sinds 2005 bezig met (nieuwe) media ofwel nieuwe ontwikkelingen op het gebied van media. Op dit moment werk ik bij Cubiss aan de opdracht van de Provincie Brabant om de Brabantse burger mediawijs te maken. Ik ontwikkel producten geïnspireerd door de Maker Movement voor onze MakersBuzz, producten mediawijsheid voor het onderwijs zoals BlikFlits. Daarnaast houd ik me bezig met het bouwen van MOOC’s én ik heb zojuist een doorgaande lijn mediawijsheid opgeleverd. Tot slot geef ik ook trainingen, advies en presentaties.


Kun je in je eigen woorden aangeven wat jij verstaat onder mediawijsheid?

Mediawijsheid is een breed begrip. De Raad voor Cultuur introduceerde het begrip in 2005 als ’het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld’. Dit begrip is voor velen onduidelijk. Daarom ga ik uit van deze definitie: ‘Mediawijsheid is het actief en bewust deelnemen aan de samenleving met gebruik van nieuwe media.’


Wat zijn volgens jou media?

Media zijn voor mij heel breed, alles waar een ‘boodschap’ in zit om te leren hoe deze te doorgronden. Van het lezen van een boek tot het lezen van beelden. Van media maken tot reflecteren op mediagebruik. Enzovoort...


Wat zijn volgens jou informatievaardigheden?

Het effectief en efficiënt (online) informatie zoeken, vinden, interpreteren en verwerken, dat is in mijn ogen de definitie van informatievaardigheden. Kinderen bezitten wel de knoppenkennis maar zij bezitten vaak onvoldoende vaardigheden om via het internet door de bomen het bos te zien. Daarom zie ik informatievaardigheden als slim leren zoeken en vinden!


Hoe verhouden deze begrippen zich tot elkaar: mediawijsheid, informatievaardigheden, ICT geletterdheid?

In het laatste rapport van het SLO komen deze begrippen aan de orde, SLO plaatst deze begrippen onder de noemer 21e eeuwse vaardigheden.

De volgende vaardigheden vallen onder de zogenoemde 21e eeuwse vaardigheden:
  • Samenwerken;
  • Sociale en culturele vaardigheden;
  • Communiceren;
  • Probleemoplossend vermogen;
  • Digitale geletterdheid;
  • Creativiteit;
  • Kritisch denken.

Digitale geletterdheid bestaat vervolgens weer uit drie begrippen:
  • ICT-(basis)vaardigheden; 
  • Mediawijsheid; 
  • Informatievaardigheden. 

Begrippen in een ladekastje stoppen is voor mij niet belangrijk, weten wat het inhoudt wel.


Wat is jouw persoonlijke beeld van hoe scholen zich momenteel aandacht besteden aan mediawijsheid?

Ik vind dat er in het onderwijs nog veel te weinig aandacht wordt gegeven aan mediawijsheid. Het is inmiddels ruim tien jaar geleden dat de term mediawijsheid geïntroduceerd werd en het wordt echt tijd dat elke school hier structureel aandacht aan gaat geven. Voorheen werd nog gedacht dat het iets tijdelijks was, maar het onderwijs ziet gelukkig in dat het iets is wat niet meer verdwijnt en zelfs elke dag groeit.

Gelukkig zijn er ook scholen aan het kantelen. Het onderwijs verandert. Dit soort scholen letten op aandacht voor de individuele ontwikkeling van het kind aan de hand van culturele competenties zoals onderzoeken, creëren en reflecteren. Ook werken deze scholen vakoverstijgend met thema’s die recht doen aan de uitdagingen van vandaag de dag zoals probleemgestuurd onderwijs. Hierdoor werk je onbewust met leerlingen aan mediawijsheid. Niet als een vak maar gewoon verpakt in alle structuren.

Er is een verandering gaande in het onderwijs. Vandaar ook de hoge kijkcijfers van deze uitzending van VPRO’s Tegenlicht van afgelopen februari: http://tvblik.nl/tegenlicht/nederland-kantelt


Kun je een good practice noemen van een school die aandacht besteed aan mediawijsheid?

De Nieuwste School (DNS) in Tilburg vind ik een van de inspirerende voorbeelden van deze kantelingen in het onderwijs. DNS besteedt, met name in de onderbouw, veel aandacht en tijd aan het laten opbloeien van iedere leerling, door het ontdekken en ontwikkelen van zijn of haar talenten. Om dit te bewerkstelligen zet de school onder andere sterk in op mentorschap. Mentoruren bieden de uitgelezen gelegenheid om met leerlingen aan mediawijsgedrag te werken en zijn vervolgens een mooie opstap om mediawijsheid een vast onderdeel te laten worden van het curriculum.

Vandaar ook de samenwerking van Cubiss om met DNS samen te bouwen aan de doorgaande lijn mediawijsheid voor het voortgezet onderwijs: Levenswijs Mediawijs!

De twee voorgaande brochures staan ook online:


Ben je het eens met het advies van de Raad voor Cultuur dat elke school een mediacoach zou moeten hebben? Waarom wel/niet?

Zelf heb ik niet de opleiding tot mediacoach gevolgd. Bewust niet, omdat ik geloof dat je van binnenuit (intrinsiek) gemotiveerd moet zijn om mee te willen gaan met alle ontwikkelingen.

Dit wil niet zeggen dat ik het een slecht plan vind! Maar zorg dan ook dat de opgeleide mediacoaches hun leven lang blended blijven leren. Dat houdt meer in dan alleen deelnemen aan zogenaamde verplichte terugkomdagen (relax zittende op een stoel). Wees zelf actief en blijf nieuwsgierig. En deel je expertise met anderen. Samen word je wijzer!

Kortom, het is inderdaad wenselijk dat er op een school een goede mediacoach aanwezig is die ook verantwoordelijkheid krijgt om dit uit te voeren. En die zijn kennis op een enthousiaste manier kan verspreiden binnen het schoolteam.


Wat is momenteel de grootste uitdaging op het gebied van mediawijsheid?

De grootste uitdaging is om iedere docent mediawijs te maken. En goed te kijken naar de veranderende rol van de docent en van het onderwijs in het algemeen.

Cubiss biedt daarom MOOCmee aan voor mediacoaches en docenten om zichzelf bij te scholen in mediawijze onderwerpen zoals Ontluikend programmeren, Gamification en Blended Learning. Daarnaast hebben we een trainingsprogramma ontwikkeld voor docenten om in drie dagdelen de wereld van de 21st century skills te ontdekken en toe te passen.

Om af te sluiten met Albert Einstein:

“Learn from yesterday, live for today, hope for tomorrow. The important thing is not to stop questioning.”

Geen opmerkingen:

Een reactie posten